مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان‌شرقی از انجام اقدامات لازم برای ثبت اهر به عنوان شهر ملی صنایع ‌دستی در تولید وَرنی خبر داد.

به گزارش همشهیر آنلاین به نقل از ایرنا، احمد حمزه‌زاده، مدیر کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان‌شرقی، در جلسه کارگروه میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان اهر افزود: با توجه به ظرفیت ورنی بافی در شهرستان اهر، پرونده «اهر شهر ملی ورنی» توسط میراث فرهنگی آذربایجان شرقی آماده و برای بررسی‌های تخصصی به وزارت ارسال شده است.  

وی اظهار کرد : در این پرونده مشارکت همه جانبه دستگاه‌های اجرایی شهرستان الزامی است تا بتوانیم اهمیت این امر را در کشور به اثبات برسانیم که با درج مستندات لازم، این پرونده به تهران ارسال و تا پایان تابستان سال ۹۹ نتایج اعلام خواهد شد.  

حمزه‌زاده افزود: جشنواره ملی ورنی اهر باید در تقویم رویدادهای ملی ثبت شود، جشنواره ورنی اهر از جمله جشنواره‌های مهمی است که می‌توان از ظرفیت آن برای توسعه گردشگری منطقه بهره برد.  

وی اضافه کرد: در این راستا اقدامات لازم برای ثبت این جشنواره در تاریخی مشخص در حال انجام است تا با ثبت جشنواره ملی ورنی اهر در تقویم رویدادهای ملی شاهد حضور گسترده گردشگران در این شهرستان و آشنایی با ظرفیت‌های غنی آن باشیم.  

حمزه‌زاده اضافه کرد: این منطقه از جمله شهرستان‌های غنی استان به شمار می‌آید که در تمامی حوزه‌های گردشگری گنجینه‌های غنی دارد و از طبیعت بکر ارسباران، صنایع دستی بی‌بدیل همچون ورنی و ثبت بیش از ۱۰۰ اثر تاریخی در این شهرستان گواهی بر غنایت آن در تمامی ابعاد برخوردار است.  

وی اقدامات موثر در مرمت بقعه شیخ شهاب الدین اهری را مورد اشاره قرار داد و گفت: پارسال پس از تلاش‌ها و اقدامات مستمر میراث فرهنگی در عملیات مرمتی این بقعه، شاهد آغاز به کار موزه ادب و عرفان در این محل بودیم و بررسی‌ها و ادامه این اقدامات مرمتی نظیر بازسازی سقف و پشت بام با مشاوره دانشگاه هنر اسلامی تبریز و توسط متخصصان این اداره کل در حال انجام است.  

حمزه‌زاده در خصوص ایجاد پایگاه ملی در این مکان تاریخی، اظهار کرد : اقدامات در راستای ایجاد پایگاه ملی این بقعه در حال انجام است که نخستین اقدام موثر در این راستا آزادسازی حرائم این بنا خواهد بود.  

وی به ساماندهی زیرساخت‌های گردشگری سد ستارخان اهر اشاره و اضافه کرد: میراث فرهنگی استان به عنوان متولی تامین زیرساخت‌های گردشگری پیش از این اقدام به تجهیز فضای این محوطه کرده بود و با توجه به اینکه این مجموعه امکان تصدی‌گری بهره‌برداری ندارد، بنابراین ادامه اقدامات از جمله نگهداری و جذب سرمایه‌گذار بر عهده شهرداری اهر گذاشته شد اما با این حال این اداره کل آمادگی لازم را دارد تا در صورت عدم تانین سرمایه گذار توسط شهرداری، سرمایه گذار فعال حوزه گردشگری را برای توسعه این منطقه معرفی کند.  

مدیر کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان شرقی افزود: در صورت تامین طرح محتوایی، موزه شهرداری اهر به بهره برداری خواهد رسید، با توجه به اقدام تاسیس این موزه توسط شهرداری اهر، در صورت تامین طرح محتوایی این موزه، تمامی اقدامات لازم برای بهره‌برداری از این موزه توسط میراث فرهنگی انجام خواهد شد.  

حمزه‌زاده گفت: با توجه به تنوع و تعدد سنگ نگاره‌ها در شهرستان اهر، ایجاد موزه سنگ نگاره‌ها در محوطه عمارت قاسم خان اهری در صورت تصویب شورای تامین استان و انتقال این آثار به محل مورد نظر، در دستور کار قرار خواهد گرفت.  

وی به پیگیری بازخوانی طرح مطالعاتی بافت تاریخی اهر نیز اشاره کرد و افزود: با توجه به اینکه اهر جزو ۱۶۸ شهر  با بافت تاریخی در کشور است، حفظ و صیانت از این میراث ارزشمند ضروری است و باید تمامی عملیات اجرایی در این منطقه طبق اصول بافت تاریخی صورت پذیرد.  

حمزه‌زاده ادامه داد: دراین ارتباط میراث فرهنگی در تلاش است با اقدام به تامین اعتبار لازم، طرح بازخوانی مطالعات بافت تاریخی اهر را به صورت کامل مورد بررسی قرار دهد.  

وَرنی، که گاه به آن گلیم سوزنی نیز گفته می‌شود، نوعی سوماک است، که بدون مراجعه به نقشه توسط دختران و زنان عشایر ارسباران بافته می‌شود.

 

آرتیغینی اوخو

شیخ شهاب‌الدین محمود بن احمد اهری (580-665ق) از مشایخ صوفیه آذربایجان در نیمه دوم سدة 6 و سدة هفتم هجری است که در محضر پیران تصوف آذربایجان، همچون رکن‌الدین سجاسی، به کسب آموزه‌های عرفانی پرداخت و پس از بازگشت به زادگاه خود (اهر) به ارشاد و عبادت مشغول شد.

 

 ابن بزاز در صفوة الصفا اشاره کرده است که سلسلة ارشاد و تربیت شیخ صفی‌الدین اردبیلی(650- 735ق) با دو واسطه (شیخ زاهد گیلانی و سید جمال‌الدین تبریزی) به شیخ شهاب الدین اهری می رسد. آرامگاه این صوفی در اهر، زیارتگاه اهالی تصوف، دانشمندان و دولت‌مردان، بویژه سلاطین صفوی بوده است. از احوال و آثار شیخ شهاب الدین، اطلاعات چندان در دست نیست.

 

دربارة این صوفی بزرگ، علاوه بر مقالاتی که نوشته شده، چند اثر مستقل نیز به رشتة تألیف کشیده شده است: اولین کتاب را مرحوم کاشفی اهری (درگذشتة 1343ش) با عنوان مغز متفکر قرن هفتم هجری در ایران نوشت که با درگذشت او ناقص ماند و مسوّده او در دست است. مرحوم علی منفردی، شاعر توانای اهر نیز اثر موجزی با عنوان زندگینامة سلطان العارفین...شهاب الدین اهری (اهر، 1361) نوشته است.

 

اکنون حسین دوستی کتاب دیگری دربارة این پیر عرفان و تصوف آذربایجان، با عنوان عشق‌نامه منتشر نموده. این کتاب، شامل مطالب زیر است:

 

پیش درآمد (به قلم حسین دوستی)

1. «عشق‌نامه»ها در سیر تاریخ ادبیات ایران.

2. معرفی منظومه «عشق‌نامه» مولانا شیخ شهاب‌الدین اهری.

1/2. چگونگی دستیابی به کتاب مرحوم کاشفی اهری.

2/2. انعکاس معرفی «عشق‌نامه».

 

بخش اول: انوار شهابیه(به قلم حسین دوستی)

شرح مختصر زندگی مولانا شیخ شهاب‌الدین اهری

متن مثنوی «عشق‌نامه»

مقالاتی در ارتباط با عشق‌نامه

مطالعه در افکار عرفانی شیخ محمود اهری/ دکتر رحیم کاشفی اهری

حیات و اشتهار شهاب‌الدین محمود اهری/ دکتر جلیل تجلیل

پرتو تأثیر عشق‌نامه شیخ شهاب‌الدین اهری در گلشن راز شیخ محمود شبستری/ حسین دوستی

برگی از شرح حال شیخ شهاب‌الدین محمود اهری/ بهروز ایمانی

جان و جهان در آفرینش انسان / دکتر محمد قراگوزلو

آیا براستی مثنوی «عشق‌نامه» متعلق به شیخ شهاب‌الدین محمود اهری است؟/ دکتر محمد بخت‌آور

«عشق‌نامه»ی شیخ شهاب الدین اهری / پرفسور صدیق

نقش عارف اهری در رسمیت یافتن تشیع در آذربایجان/ حسین دوستی

«عشق‌نامه» باید چاپ شود

شیخ شهاب‌الدین محمود اهری نین احوالاتی/ حجت‌الاسلام میرزا عبدالصمد ملکی

شیخ مظلوم اهر!! / جعفر خضوعی

نگاهی گذرا به زندگی و عرفان شیخ شهاب‌الدین اهری/ دکتر حسین بوذری

 

بخش دوم: اشعار شهابیه

در این بخش، اشعاری که شاعران معاصر کشور در ستایش شیخ شهاب الدین سروده‌اند، ثبت شده است.

 

عشق‌نامه، منسوب به مولانا شیخ شهاب الدین محمود بن احمد اهری، تدوین حسین دوستی، اهر: انتشارات شمیسا، 1398، 258ص.

معرفی از:‌ مرکز پژوهش کتابخانه مجلس

آرتیغینی اوخو

 موزه منحصربه‌فرد «ادب و عرفان» در جوار مزار شیخ شهاب‌الدین اهری در شهر اهر در استان آذربایجان شرقی از جمله میعادگاه مسافران دارای ذوق ادب و عرفان است که در تعطیلات نوروزی عازم خطه آذربایجان می‌شوند.

این موزه در سال ۱۳۷۴ شمسی در تالار اصلی بنای تاریخی بقعه شیخ شهاب‌الدین اهری تاسیس شد و بخشی از آثار فرهنگی مربوط به ادب و عرفان کشور و آذربایجان در آن گردآوری شده است.

موزه ادب و عرفان از موزه‌های تخصصی ایران در نوع خود محسوب می‌شود و از این حیث برای محققان این عرصه بدیع و در نوع خود جالب و دیدنی است. در این موزه آثار ادبی و عرفانی جالبی از دوره‌های تاریخی صفوی تا قاجاریه گردآوری و برای بازدید عرضه شده است.

در بخش ادبی موزه آثار نفیسی از کتب خطی دوران صفوی تا قاجار از قبیل قرآن‌های خطی با جلدهای تذهیب شده لاکی و دیوان شعرا و عرفا مانند دیوان جلال‌الدین مولوی و گلستان سعدی وجود دارد.

همچنین قطعه خط‌هایی به صورت شکسته و نستعلیق از آثار «استادعبدالمجید طالقانی» از خوشنویسان قاجاریه و زیارت‌نامه حضرت سیدالشهدا به قلم «میرآقای اهری» و آثاری از استاد درویش از صاحب‌نامان اهالی عرفان در آن به نمایش گذاشته شده است.

از آثار بسیار ارزنده این بخش طوماری است پارچه‌ای متعلق به دوره صفویه به طول ۳۶۰ سانتیمتر و به عرض ۵۰ سانتیمتر که به سوره‌های کلام‌الله مجید با خط نسخ، ثلث مزین شده است. این سوره‌ها در داخل نقوش اسلیمی و ترنجی به طرز بسیار زیبایی جای گرفته‌اند.

در بخش عرفان این موزه نیز تابلوهای نقاشی از دوره قاجاریه و مجموعه جالبی از انواع کشکول‌های دراویش از جنس چوب، سفال، چینی و برنز که دارای کتیبه‌ها و نقوشی از مجالس درویشان است مشاهده می‌شود.

علاوه براین در این موزه انواع کلاه‌های مخصوص دراویش در دو دوره صفویه و قاجاریه به همراه تبرزین‌های مرصع طلاکوب و نقره کوب، فراهم شده است. از دیگر اشیای این بخش، یک در چوبی پاشنه‌گردان است. این در تماما کنده‌کاری و منبت‌کاری شده، دارای کتیبه‌ای متعلق به قرن هفتم هجری قمری است.

بنای این موزه را که متشکل از یک ایوان بزرگ، ۲ مناره بلند، ۲ ایوان کوچک و یک مسجد بزرگ و خانقاه معروف به قوشخانه (لانه پرندگان) و اتاق‌های متعدد است، به شاه عباس صفوی نسبت می‌دهند.

برخی از دیوارهای مجموعه شیخ شهاب‌الدین اهری در شهر اهر با نقاشی‌های به یادگار مانده از گذشته‌های دور به‌عنوان دفتر خاطرات یا صفحه‌ای ویژه برای ثبت خاطرات عارفان و علاقه‌مندان و مریدان شیخ‌العارفین شهاب‌الدین که از مسافت‌های دور به دیدار شیخ آمده و در مجموعه مزبور بیتوته می‌کردند، اختصاص داده شده بود.

بخشی از این دیوارها توسط اساتید میراث فرهنگی مرمت و اشعاری از شعرای معروفی چون «ابوالقاسم نباتی»، «شیخ بهایی» و چند شاعر بزرگ دیگر در خطوط احیا شده از گذشته در بین نوشته‌های موجود شناسایی شده است.

این دیوار به تنهایی یک اثر فرهنگی و تاریخی باارزش محسوب می‌شود و گویای ذوق عرفانی و ادبی ساکنان گذشته‌های دور این سرزمین است. در کتیبه موجود در مجموعه شیخ شهاب‌الدین اهری نیز آمده است: مسجد این مجموعه در دوره قاجاریه تـوسط مصطفی قلی خان امیرکبیر، حاکم قراجه‌داغ بازسازی شده است.

این اثر بزرگ معماری و فرهنگی متعلق به قرن هفتم هجری است و براساس شواهد تاریخی در زمان حیات «شیخ شهاب‌الدین اهری» دارای ساختمان و تشکیلات منحصربه‌فردی در منطقه بوده است. طبق برخی مستندات تاریخی تکمیل و تعمیرات اولیه «بقعه شیخ شهاب‌الدین اهری» به عصر شاه عباس اول صفوی نسبت داده شده است.

گفته می‌شود در اوایل قرن یازدهم هجری شاه عباس اول به هنگام مسافرت به آذربایجان و منطقه ارسباران در این بقعه که مجموعه‌ای در یک باغ ۱۲ هکتاری بود و به «باغ شیخ» نیز موسوم بود بیتوته کرده و به تعمیر و تکمیل آن همت گماشته است. این مجموعه در ادوار زندیه و قاجاریه نیز به دفعات مرمت شده است.

مجموعه مزبور از این نظر که دارای معماری خاص ایرانی و اسلامی و فضاسازی خاص معنوی است در نوع خود بی‌نظیر است. متاسفانه بخش‌هایی از این بنای بزرگ تاریخی در سال‌های قبـل از انقلاب تخریب و نابود شده و در سال‌های اخیر فقط نسبت به احیای آثار باقی مانده اقدام شده است.

طبق برخی نوشته‌ها و شواهد مجموعه شیخ شهاب‌الدین اهری تا اوایل عصر صفویه دارای آثار و نوشته‌های قابل توجهی از خود شیخ و سایر کتب بوده است که در جنگ بین ایران و عثمانی این آثار غارت و به ترکیه برده شده است. شیخ شهاب‌الدین محمود اهری عارف بزرگ در سال ۵۸۰ هجری قمری در اهر متولد و پس از کسب معارف علمی دینی به درجه ارشاد رسیده است.

شیخ همچنین به درجات مختلف علمی از جمله قطب نـایل شده و از سال ۶۴۲ تا ۶۶۵ به‌عنوان رهبر تمام فرقه‌های عرفانی ایران در اهر به تدریس و تربیت عرفا و علما می‌پرداخت. وی همچنین مرشد سه فرقه عرفانی «خلوتی، بیرامی و مولوی» نیز بوده است.

شیخ شهاب‌الدین محمود اهری بعد از عمری زندگی پربار در شهرستان اهر وفات یافته و در خانقاه خویش در این شهر دفن شده است. مدفن شیخ با نام بقعه شیخ شهاب‌الدین زیارتگاه پیروان مشرب عرفانی وی که «شهابیه» نامیده می‌شوند، است.

آرتیغینی اوخو

نگاهی کوتاه به تاریخ  خبر و مطبوعات ارسباران  / اهر

 تاریخ مطبوعات اهر و ارسباران با نام « اختر» کلید خورده است. محمد طاهر قراجه داغی ( بایبوردی اهری) متولد ۱۲۱۷ در روستای قلعه باشی از توابع اهر در منطقه قراجه داغ ( ارسباران) انتشار روزنامه اختر در استانبول را ۲۴ دی ماه سال ۱۲۵۴ شمسی آغاز کرد. این روزنامه نخستین روزنامه غیردولتی (ملی) ایران بود و به همین دلیل محمدطاهر قراجه داغی پدر مطبوعات و روزنامه نگاری ملی ایران به حساب می آید. اهری ها و ارسبارانی های بسیاری در شهرهای مختلف کشور به انتشار نشریه اقدام کرده اند که معرفی همه آنها در این مقال نمی گنجد.

 در خود اهر اما انتشار نشریه از سال ۱۳۳۱ آغاز می شود. ۲۱ مرداد آن سال نخستین شماره هفته نامه « شهاب اهر» به مدیریت زنده یاد « رحیم غفاری» در اهر منتشر شد. چاپ آن ابتدا در چاپخانه رضایی تبریز و در ادامه توسط چاپخانه ترقی ( ممدوحی) و در نهایت توسط چاپخانه شهاب ( خدادادی) انجام گرفت. این نشریه به قیمت ۲ ریال و سالانه ۱۰۰ ریال عرضه می شد. دفتر آن در مقابل پاساژ میرداماد (جنب ساختمان شهرداری فعلی) واقع بود. دکتر ممدوحی، کمال الدین عابدی و علی اکبر هدایی از اعضای هیئت تحریریه این نشریه بودند و از کسانی که نام شان در آن بیشتر آمده است، می توان از؛ زنده یاد « رضا پزشکی» نام برد. شهاب اهر ۶۴ سال قبل به خوبی از عهده پوشش اخبار رویدادهای مختلف در منطقه وسیع ارسباران برمی آمد. شهاب اهر کمی بیش از یک سال دوام آورد و پس از کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ از انتشار بازماند.

تا نیم قرن بعد فعالیت خبری در اهر محدود به فعالیت خبرنگاران روزنامه های سراسری و استانی بود که رویدادهای این شهر و منطقه را خبر می کردند. در این زمینه می توان به کارت خبرنگاری حسین فخرایی در سال ۱۳۳۹ ( اطلاعات جوانان) و کارت خبرنگاری عبدالحسین اعلم الهدا در سال ۱۳۴۵ ( روزنامه اطلاعات ) اشاره کرد. از سال 1358  شمسی ، نمایندگی روزنامه «نبرد ملت » متعلق به ارگان جمعیت فدائیان اسلام  توسط حسین دوستی  دایر و در نشر و گسترش اهداف انقلاب اسلامی  موثر واقع شد .  ابوالفضل عمراهی نیز از خبرنگاران پیش کسوت در اهر به حساب می آید که نخستین کارت خبرنگاری او در سال ۱۳۶۲ صادر شده است. این سه  پیشکسوتان نمایندگی مطبوعات در اهر هستند. پیش از آنها، کار نمایندگی و عرضه ی مطبوعات در اهر را محمد حسن صبا ( نماینده و خبرنگار روزنامه کیهان) و طهباز ( نماینده و خبرنگار اطلاعات ) و آقایان بدری و نایب زاده برعهده داشتند.

در فاصله زمانی توقف شهاب اهر و آغاز انتشار هفته نامه ارسباران به مدیرمسئولی محمد بخت آور در ابتدای دهه ۸۰، فعالیت های خبری اعلم الهدا گسترده بود و حتی موفق به اختصاص ستونی با عنوان « یادداشت های پراکنده» برای انعکاس خبر رویدادهای ارسباران در روزنامه کیهان شد. هفته نامه ارسباران پس از چند سال از انتشار در اهر و برای ارسباران بازماند و از سال ۱۳۸۳ هفته نامه نسیم قره داغ و گویا پای در عرصه مطبوعات نهادند. نسیم قره داغ اگرچه در تبریز انتشار می یافت و ویژه ارسباران نبود اما در سال های نخست توجه ویژه و ماندگاری به این منطقه داشت.

 دوهفته نامه گویا از ۲۸ اردیبهشت سال ۸۴ به مدیرمسئولی هاشم مشرفی و سردبیری جعفر خضوعی منتشر می شود و اکنون با انتشار منظم 340 شماره در سیزدهمین سال خود قرار داد. انتشار منظم و رویکرد ثابت و ویژه به مسائل و مشکلات و تاریخ و فرهنگ منطقه ارسباران از ویژگی های این نشریه است و بادوام ترین نشریه این منطقه به حساب می آید.

در سال ۱۳۹۴ دوهفته نامه « پیام ارسباران» به مدیرمسئولی هادی مهدی زاده پروانه انتشار گرفت .

ماهنامه « شیور ارسباران» به مدیرمسئولی حسن بالاگر (خبرنگار باسابقه صدا و سیما و خبرگزاری فارس در اهر) مجوز انتشار دریافت کرده و به صورت منظم منتشر می گردد و در سال دوم  نشر خود قرار دارد و به صورت مرتب و ماهانه منتشر می شود . 

اخیرا ( شهریور 1397 )ماهنامه « صدای‌ارسباران »به‌مدیر مسئولی صولت همت جو جوبند پروانه انتشار  خود را دریافت کرده است .

* خبرنگار شهید ابراهیم عمله زاده /  ابراهیم عمله زاده متولد سال ۱۳۴۵ در اهر رزمنده دفاع مقدس روز پنجم بهمن ماه سال ۱۳۶۵ در عملیات شلمچه به درجه رفیع شهادت نایل آمد. کارت خبرنگاری شهید عمله زاده؛ به نام مجله امید انقلاب ( ۲۰/۱۰/۶۴) صادر شده است. حضور در گلزار شهدا و ادای احترام به این شهید سرافراز از برنامه های سالانه خانواده مطبوعات اهر است که با همراهی جمعی از مسئولان انجام می گیرد.

* پایگاه های خبری/  از سال ۱۳۹۳ و با رویکرد و تصمیم دولت حاضر فعالیت پایگاه های خبری همانند نشریات مکتوب باید پروانه انتشار از سوی هیأت نظارت بر مطبوعات دریافت کنند. بر همین اساس اگرچه از چند سال قبل سایت های خبری و اطلاع رسانی در اهر فعال بودند اما از همان سال تاکنون تعداد 9پایگاه خبری موفق به اخذ پروانه فعالیت از هیأت نظارت بر مطبوعات کشور شده اند که عبارتنداز؛آرخا(جعفر خضوعی )،اهروصال (امید ظریفی)،اهرخبر( هادی مهدی زاده )،امین ارسباران(امین کاشانی اصل )،اهرنما(حسن بالاگر )،نسیم اهر (رامز امیریان )،اهر امروز(مهدی دایلاری)،ارس نامه (مهدی شنابی )و تجدد نیوز (ناصر محمدی) که اخیرا پروانه انتشار خود را دریافت کرده است . 

هفدهم  مردادماه سال ۱۳۹۴ آیین گرامیداشت روز خبرنگارو تقدیر از خبرنگاران شهرستان و تجلیل از دو خبرنگار پیش کسوت این شهرستان ( اعلم الهدا و عمراهی) در روستای قلعه باشی ( زادگاه محمد طاهر قراجه داغی) به همت خانواده مطبوعات اهر، اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی و فرمانداری و شهرداری اهر و اهالی روستای قلعه باشی انجام گرفت.

خلیل و ارشد/  با درگذشت ارشد یوسف نژاد نسل روزنامه فروشان سیار در شهر اهر نیز به پایان رسید. وی ۱۶ خرداد 1395 به دلیل بیماری دار فانی را بدرود گفت و به همکارش « خلیل نامی» پیوست. « خلیل نامی» با پای پیاده در شهر می گشت و روزنامه می فروخت. کسی که نام و یاد او برای اهری ها و البته اهری های روزنامه خوان، همواره خاطره انگیز است. نامی، ۲۹بهمن سال ۱۳۸۷ در ۷۰ سالگی درگذشت. « ارشد یوسف نژاد» که حدود ۵۰ سال با چرخ دستی اش در شهر می گشت و روزنامه می فروخت، ۱۶ خرداد 1395 دار فانی را بدرود گفت و چرخ دستی اش از حرکت ایستاد.

فعالیت گسترده خبری در اهر علاوه بر نشریات و پایگاه های خبری فعال در اهر، خبرنگاران خبرگزاری های سراسری مانند؛ فارس، ایرنا، ایسنا، مهر و تسنیم و باشگاه خبرنگاران و خبرگزاری بسیج ،  اخبار اهر و حتی منطقه ارسباران را به خوبی پوشش می دهند. برخی از نشریات منتشره در تبریز نیز به واسطه فعالیت خبرنگارانشان در اهر از سال های گذشته نسبت به انتشار اخبار این شهرستان و گاه تهیه ضمیمه ویژه نامه برای این شهرستان اقدام می کنند که نقش برخی از آنها مانند؛ مهدآزادی و عصرآدینه و پیام آذربایجان و ساقی و… پررنگ بوده است. همچنین عکاسان خبری فعال در شهرستان اهر؛ طی سال های اخیر گزارش های تصویری پرتعدادی از رویدادهای شهرستان اهر و منطقه ارسباران و جاذبه های طبیعی و فرهنگی آن در خبرگزاری ها و روزنامه های سراسری منتشر ساخته اند.

تشکیل موزه مطبوعات/ از ضرورت های شهرستان اهر است. در این راستا اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی اهر با همکاری خانواده مطبوعات این شهرستان نخستین گام در تشکیل این موزه را برداشت و موزه واره ای را در مجتمع فرهنگی و هنری اهر تشکیل داد.

در پایان به این نکته اشاره می شود که؛ « حاج مهدی سراج انصاری» ( از شهرستان کلیبر امروزی) بنیانگذار مطبوعات نوین اسلامی و « عبدالرحیم عقیقی بخشایشی» ( از شهرستان هریس امروزی) اولین خبرنگار انقلاب اسلامی است که توسط حسین دوستی، بارها مطرح شده است.

ضمنا در زمینه تاریخ مطبوعات ارسباران تا بحال دو جلد کتاب: 1)  شناسنامه مطبوعات ارسباران  نوشته حسین دوستی  در سال 1380   2)  شهاب اهر  نوشته جعفر خضوعی  در سال 1396 چاپ و منشر شده است .

 

آرتیغینی اوخو

آرتیغینی اوخو

آرتیغینی اوخو

آرتیغینی اوخو

آرتیغینی اوخو

اولین فرم‌های زبان ترکی استانبولی به خط Orkhon بود. در طول حکمرانی امپراطوری عثمانی، ترکی عثمانی به شدت تحت تاثیر زبانهای عربی  بود. اولین سیستم نوشتاری بر سبک و سیاق فرم عربی عرضه شد. بخاطر مشکل بودن زبان نوشتاری، تنها 10 درصد از مردم آن دوره توانایی خواندن و نوشتن به این زبان را داشتند. آموزش ترکی

آتاتورک الفبای جدید ترکی را به مردم ترکیه معرفی کرد.

تاریخچه‌ی زبان ترکی استانبولی

در سال 1928، قهرمان ترکیه‌ی مدرن، مصطفی کمال آتاتورک، بسیاری جنبه‌های زبان ترکی را تغییر داد. او سیستم نوشتاری را به فرم لاتین تغییر داد (البته در این الفبا حروف Q، W و X در آن وجود نداشت و حروف Ö و Ü از آلمانی، Ç از زبان آلبانیایی،  Ş از رومانیایی و همچنین حروف دیگری از دیگر زبانها به ترکی جدید وارد شدند).  آتاتورک در الفبای مدرن ترکی حروف زیادی را از دیگر زبانها به عاریت گرفت و کلمات ترکی جدید را بازسازی کرد. تغییر سیستم نوشتاری به شدت بر جوانان ترکیه در دهه‌ی 1930 میلادی تاثیر گذاشت و نرخ باسوادی مردم به بیش از 70 درصد رسید. امروزه، نرخ باسوادی کلی در ترکیه چیزی حدود 87 درصد است. البته پایین بودن آن بیشتر به سبک زندگی بعضی از اقوام سنتی این کشور بر می‌گردد نه به دشواری زبان جدید ترکی. آموزش ترکی

پراکندگی جمعیتی زبان ترکی استانبولی

ترکی استانبولی زبان رسمی کشور ترکیه است و میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به این زبان تکلم می‌کنند. همچنین حدود 2 میلیون تورکوفون در آلمان وجود دارد که بزرگترین اقلیت ترک در یک کشور خارجی هستند؛ بخشی دیگر از اقلیت‌های ترک در کشور بلغارستان حضور دارند و بیش از 100 هزار نفر نیز در فرانسه، هلند، بلژیک، انگلیسی، اتریش، آمریکا و ازبکستان ساکن هستند.

گویش‌های ترکی استانبولی

ترکی استاندارد همانی است که در استانبول تکلم می‌شود. این ترکی به شیوایی و وضوع بالا صحبت می‌شود. همچون دیگر زبانهای زنده‌ی دنیا، ترکی استانبولی نیز پر از کلمات محلی و کلمات عاریه‌ای است.

با اینحال گویش‌های متفاوتی از زبان ترکی وجود دارد که در زیر مهم‌ترین آنها را برای شما ذکر می‌کنیم:

• Rumelice که توسط مهاجران منطقه‌ای Rumelian صحبت می‌شود.
• Edrine که ساکنان ادرین به این گویش صحبت می‌کنند.
• Doğu که در شرق ترکیه تکلم می‌شود و تحت تاثیر زبان آذری است.
• Güneydoğu که در جنوب شرقی ترکیه تکلم می‌شود و به شدت متاثر از زبان کردی است.
• Karadeniz گویشی است که در شمال ترکیه تکلم و بیشتر در نواحی نزدیک به دریای سیاه شنیده می‌شود.

در زیر لیستی از پر استفاده‌ترین کلمات و عبارات زبان ترکی استانبولی را برای شما جمع آوری کرده‌ایم که به هنگام سفر به ترکیه و مناطق ترک زبان به شدت کاربردی است.

فارسی	تلفظ	ترکی استانبولی
سلام	مَرحَبا	Merhaba
بله / خیر	اِوِت / هَیر	Evet/Hayır
حال شما چطوره؟	ناسیلسین	Nasılsını
من خوبم،متشکرم	اییم، تشکُر اَِدِریم	İyiyim , teşekkür ederim
صبح بخیر	گونآیدین	Günaydın
روز بخیر	ای گونلَر	İyİ Güngler
عصر بخیر	ای آکشاملر	İyi Akşamlar
شب بخیر	ای گَجَِلَر	İyi geceler
خداحافظ	گولَ گولَ	Güle Güle
خوش آمدید	هوش گلدینیز	hos geldiniz
اسمتان چیست؟	آندینیز نِ؟	?Adınız ne
ببخشید	آفِدِرسینیز / پاردون	Affedersiniz / Pardon
-لطفا	لطفا	Lütfen
صبحانه	کَهوَلتی	kahvalti
نهار	اّّّگِل یِمِگی	ogle yemegi
شام	آکشام یِمِگی	Aksam yemegi
بفرمایید	بویوروندینیز	Buyurunuz
امروز	بوگون	Bugün
فردا	یارین	Yarın
دیروز	دون	Dün
هفته	هَفته	Hafta
ساعت چنده	ساعات کاچ	saat kac
من ترکی بلد نیستم	بِن تورکچا بیلمیوروم	Ben Turkse Bilmiyorum
روز خوبی بود	بوگون	bugun cok iyi gecti

آرتیغینی اوخو

آرتیغینی اوخو